Todas as persoas do mundo teñen dereito a un medio ambiente saudable e, por tanto, sostible. A Asemblea Xeral das Nacións Unidas dá un paso máis para contrarrestar o que denominou “o alarmante declive da natureza” ao declarar, a través dunha resolución con 161 votos a favor e 8 abstencións, que o acceso a un medio ambiente limpo, san e sostible é un dereito universal e que, por tanto, “os estados, as organizacións internacionais e as empresas deben intensificar os seus esforzos para garantilo”.
A pesar de non ter carácter vinculante a nivel xurídico, a decisión, tal e como apuntou o secretario xeral da ONU, António Guterres, “axudará aos estados para acelerar o cumprimento das súas obrigacións e compromisos en materia de medio ambiente e dereitos humanos”. Neste sentido, engadiu a través dun comunicado, trátase dun paso máis na redución das inxustizas ambientais e no empoderamento das persoas que se atopan en situacións vulnerables, “como os defensores dos dereitos humanos ambientais, os nenos, os mozos, as mulleres e os pobos indíxenas”.
Tripla crise planetaria
O acordo chega no momento en que o planeta enfronta o que a directora executiva do Programa das Nacións Unidas para o Medio Ambiente (PNUMA), Inger Andersen, define como “tripla crise planetaria”, é dicir, a crise do cambio climático, a crise da perda de natureza e biodiversidade e a crise da contaminación e os residuos. Unha situación, coinciden os expertos internacionais, que pon en risco o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sostible (ODS) incluídos na Axenda 2030.
Fronte a esta realidade, Andersen, optimista, subliñou que esta resolución ten “o mesmo potencial de facer historia” que o decreto de 2010 polo que se recoñecía o dereito ao saneamento e a auga potable e que, lembrou, “impulsou aos países de todo o mundo para engadir proteccións á auga potable nas súas constitucións”. “A resolución promoverá a acción ambiental e proporcionará as garantías necesarias ás persoas de todo o mundo para defender o seu dereito para respirar aire limpo e acceder a contornas non tóxicas onde poidan vivir, traballar, estudar e xogar”, concluíu a directora executiva do PNUMA.
O papel das empresas
A través da xestión sostible da auga e da redución de emisións, as empresas poden contribuír a mitigar o cambio climático. Así o sinala o Pacto Mundial de Nacións Unidas na súa publicación Empresas e dereitos humanos: accións e casos de éxito no marco da Axenda 2030, onde recolle unha serie de accións que, di, “poden levar a cabo as empresas para respectar o dereito a un medio ambiente san”:
- Implementar políticas e prácticas empresariais que eviten a contaminación e sobreexplotación dos ecosistemas.
- Adoptar criterios de economía circular para a redución e reutilización de plásticos ou envases.
- Elaborar plans de actuación contra o cambio climático en liña co Acordo de París.
- Fomentar a mobilidade sostible para reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro provocadas polo transporte.